Osądzona to dwa utwory autorstwa Władysława Reymonta, laureata Nagrody Nobla, który zabiera nas w podróż do mrocznego świata nizin społecznych. Z naturalistyczną precyzją autor ukazuje ponurą rzeczywistość naznaczoną nędzą, wyzyskiem i izolacją. Na tle kontrastującej z nią obojętności bogaczy, Reymont maluje wstrząsające obrazy straszliwej biedy trapiącej chłopów. Ukazuje "wilcze" stosunki panujące na wsi, gdzie głód ziemi staje się motorem ludzkich działań. Nawet akcja rozgrywająca się w miejskim otoczeniu nie ucieka od wiejskich realiów, a bohaterowie niosą w sobie ślady pochodzenia ze wsi. Reymont z dogłębną analizą przedstawia "sprawę chłopską", tropiąc jej złożoność i wyzwania. "Osądzona" to nie tylko lektura obowiązkowa dla miłośników literatury, ale i wstrząsająca opowieść o ludzkiej kondycji w obliczu przeciwności losu oraz bezcenne źródło wiedzy o realiach życia na przełomie XIX i XX wieku.
