Gajusz Petroniusz (27-66) – rzymski pisarz (poeta), filozof i polityk. Krytykowany przez stoików za sybarytyzm, praktykował epikureizm. Według Tacyta Seneka zarzucał mu, że zamienia noc w dzień. Zdecydowanie wybierał epikurejskie przyjemności bezczynności. Jako przedstawiciel znakomitego rodu Petroniuszów nie uniknął jednak funkcji publicznych. Zarządzał Bitynią, rzymską prowincją w Azji. Pokazał wówczas, że jest człowiekiem obowiązkowym i energicznym. W 62 lub 63 roku został konsulem. Uzyskał duży wpływ na Nerona, znudzonego stoickim Seneką. Dla zafascynowanego kulturą grecką i uważającego się za artystę cesarza oraz jego zmanierowanego dworu stał się wyrocznią w sprawach dobrego smaku i wartości artystycznych – stąd określenie ‘arbiter elegantiae’. Zbiorek zawiera lirykę miłosną, w której poeta opiewa wolną, zmysłową miłość, chociaż można tutaj znaleźć także utwory poświęcone obyczajom, szczęścia, zazdrości. Sławny Petroniusz, arbiter elegancji, ozdoba dworu Nerona, mistrz sztuki miłowania, ostatnie słońce gasnącego Rzymu, miłośnik rozkoszy – znany jest każdemu, kto rozkochane oczy zwraca w mrok przeszłych wieków. Mówili o nim pisarze starożytni Pliniusz i Plutarch; jemu poświęcił Tacyt piękne strony swoich „Roczników”; jego unieśmiertelnił Sienkiewicz w swoim natchnionym „Quo vadis”. Wykwintny Petroniusz, świetny obserwator i subtelny pisarz, autor „Satyrikonu”, w którym jak w zwierciadle odbija się oblicze świata ginącego w wyuzdanych rozkoszach, twórca pieśni lirycznych porywa nas dziś jeszcze zachwyca, ciekawi i przeraża, roznamiętnia i zadziwia.
